Man overboord? Vrouw overboord!

Het gebeurt meestal als je het helemaal niet verwacht. Want anders zou het niet gebeuren.

Zaterdag 29 september op de Oosterschelde bij de Roompot, het was zonnig en er stond een zwakke bries. Met z’n tweeën aan boord genieten van een ontspannen dagje. En dan ineens ligt Jacomijn in het water! Ze beweegt niet en lijkt bewusteloos. Gelukkig drijft ze wel want ze heeft haar zwemvest aan. Snel wordt de afstand tussen haar en de boot groter. De schrik van je leven! Wat doe je dan?

Eerst een reddingsboei overboord gooien en de MOB (man over boord) knop indrukken op je kaart plotter anders ben je haar kwijt. Op groot water heb je geen referentiepunten.

Gelukkig waren we niet onder zeil. Want dan moet je nog de motor starten, de fok weghalen vervolgens kop in de wind om het grootzeil te laten zakken. Dan op de motor terug en de drenkeling gaan zoeken en ondertussen een “Mayday” op kanaal 16 geven om hulp van de KNRM in te roepen.

Stress en druk druk druk!

Omdat er weinig golven waren werd ze gelukkig snel gevonden. Door achteruit tegen de wind in naar haar toe te varen kon ik haar bij de zwemtrap vastpakken. Helaas was ze bewusteloos en moest ik haar vastmaken met een lijn aan haar zwemvest en aan boord takelen. Dat was niet makkelijk! Ze zat met haar arm klem achter de zwemtrap dus liep het niet zo vlot.

Gelukkig kwam ze toen even bij om te zeggen dat haar arm pijn deed, want het was “maar ”een oefening. Ik was trouwens ook niet de redder, maar Cees Verhoef van de Slartibarfast. Een heel leerzame oefening. Georganiseerd door de Winner club afdeling zuid samen met de KNRM van station Roompot.  De aftrap was een briefing in het onderkomen van de KNRM. De vrijwilligers daar werden door de Winner club omgekocht met veel taarten. Vervolgens zijn we de Oosterschelde opgegaan. Jacomijn en Jantine waren vrijwillige drenkelingen en werden voor dat doel in een overlevingspak van de KNRM gehesen. Alhoewel er meer mensen aan boord waren, werd de situatie nagebootst dat Jacomijn en Cees samen aan boord waren. Cees moest Jacomijn in zijn eentje uit het water halen. Geen gemakkelijke klus!

Naast deze oefening hebben we die ochtend nog verschillende andere man overboord situaties geoefend. Alles onder de deskundige leiding van de KNRM. Het was een bijzonder leerzame ochtend, waar je nog lang over na denkt.

Ik heb er een paar punten aan overgehouden:

• Zorg dat je aan boord blijft! Gebruik korte lijnen bij zwaar weer om je vast te zetten.
• Draag een zwemvest op open water. Anders heb je een probleem als je gewond overboord gaat of lang moet zwemmen.
• Maak een plan hoe je met jouw bemanning een drenkeling terugvindt.
• Oefen de situatie in stappen en daarna in zijn geheel:
  • Zorg dat ieder bemanningslid de kaart plotter kan bedienen als je die hebt.
  • Zorg dat ieder bemanningslid een Mayday kan geven op marifoon (of eventueel GSM).
  • Plan en oefen hoe je een gewonde terug aan boord kan krijgen. Zorg dat je de middelen bij de hand hebt.
  • Overweeg om Satelliet of AIS MOB alarmering in de zwemvesten te zetten als je zee op gaat.

Waarschijnlijk zijn er nog meer punten, maar die komen wel naar boven als we gaan oefenen in het voorjaar.

De oefening was heel leerzaam. Ik besef nu dat de kans op een succesvolle redding zonder oefening heel klein was geweest. Nu is die groter, maar nooit 100%!

Prioriteit 1 is en blijft ervoor zorgen dat je niet overboord gaat.

Cees van Berkel